fbpx
11.01.2018

Әдәби уку дәресендә критик фикерләү технологиясе ысулларын куллану


 мастер-класс
Сарман муниципаль районы муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе Сарман гимназиясенең башлангыч сыйныфлар укытучысы Һадиуллина Гөлнара Әкмәлетдин кызы.Тема : “Әдәби уку дәресендә критик фикерләү технологиясе ысулларын куллану” темасына мастер-класс. (4 сыйныф)
 Дәрестә критик фикерләү ысулларын куллану балаларның  фикерләү сәләтен үстерә, мөстәкыйльлек тәрбияли, иң мөһиме – бала дөрес сорау куярга һәм аңа җавап бирергә өйрәнә. Галимҗан Ибраһимовның мондый юллары бар: “Күп белдерүгә караганда, аз белдереп, эзләнү орлыгы салу һәм эзләгәнен үзе табарга юллар күрсәтү – мөгаллим бирә торган хезмәтләрнең иң кадерлесе , иң зурысыдыр”. Чынлап та, хәзерге заман таләбе – шундый. Без, укытучылар, баланы  дәрестә мөстәкыйль рәвештә белем алырга һәм бу белемнәрне үзенең тормышында куллана белергә  өйрәтергә тиеш. Дәрес балага ниндидер яңалык алып килергә  тиеш. Ул мәктәпкә шатланып, теләп килерлек булсын.Моны бары тик яңача фикерләүгә омтылган укытучы гына булдыра ала, минемчә. Без һәрвакыт эзләнергә, заман белән бергә барырга тиеш. Әдәби уку дәресләрендә, теге яисә бу авторның әсәрләрен тирәнрәк кабул итү өчен, критик фикерләү технологиясенең “Алты эшләпә” ысулын кулланырга була. Бүген без әлеге ысул белән Аяз Гыйләҗевның “Тәрәзәләр” әсәренә анализ ясарбыз. Мин үзем башлангыч сыйныфларда “Тәрәзәләр” повестын класстан тыш уку өчен яисә һөнәрләр турындагы сыйныф сәгатьләренә методик кулланма итеп алам.Төрле һөнәр ияләре, аларның әһәмияте турында сөйләшкәндә ул менә дигән ярдәмлек! “Алты эшләпә” ысулын Британия психологы Эдвард де Боно уйлап тапкан. Бу ысул ярдәмендә фикерләүнең алты төрен  күрсәтергә була. Критик фикерләүнең бу ысулы белән танышкач та , мин иң беренче эш итеп, төсле кәгазьләрдән алты төрле эшләпә ясадым: ак, кара, сары, яшел,кызыл, зәңгәр. Чөнки кечкенә яшьтәге мәктәп баласы өчен бар әйберне дә тотып карау мөһим. Алар үзләре дә сизмәстән,  укылган  әсәргә уен формасында гына  тирәнтен анализ ясыйлар. Башта укучыларны  төркемнәргә бүләм  Гадәттә, дүртәр кешелек алты төркем була. Аларның һәрберсенә төрле төстәге эшләпә бирәм . Нинди төстәге эшләпә алуга карап, укучылар төркемнәрдә  укылган әсәр буенча геройларга,вакыйгаларга  карата үз фикерләрен белдерәләр, нәтиҗәләр чыгаралар. Төркемнән бер кеше барысы исеменнән чыгыш ясый. Эшләпәләр түбәндәге мәгънәгә ия:  Тулысынча

Шәрехләү