Мөгаллим язмалары

  Помидор кызы һәм Кәбестә малае.  

 6-8 яшьлекләр өчен әкият терапиясе.

Юнәлеш: тышкы һәм эчке матурлык.

Төп фикер: иптәшеңә ярдәм ит.

Булган ди, бер бакча.  Анда төрле яшелчәләр үсеп утырганнар. Кишерләр, чөгендерләр, кыяр, петрушка, суган, сарымсаклар. Һәм, билгеле инде, хәзер без сөйләячәк Помидор кызы белән Кәбестә малае да шушы бакчада туып, үсеп киләләр икән. Алар әле үсеп-өлгереп җитмәгән булганнар. Шуңа күрә аларны башка яшелчәләр Помидор кызы һәм Кәбестә  малае дип йөрткәннәр. Помидор кызы бакчадагы иң матур, иң чибәр кызларның берсе булган. Ул түтәлнең иң түрендә горурланып, үз матурлыгына үзе сокланып утырган. Башкалар белән сөйләшмәгән, аралашмаган. Ара-тирә ботактагы башка помидорларга сүз кушкалаган. Үзен мактаганны бик яраткан. Аның янәшәсендәге икенче түтәлдә Кәбестә малае үсеп утырган. Нык бәдәнле, яшел шар шикелле түгәрәк булган ул. Помидор кызы белән аның бик сөйләшәсе килгән. Аңа һәр иртәне елмаеп сәлам биргән. Кичен хәерле төннәр теләгән. Әмма горур помидор кызы аның сәламнәренә баш кагып кына җавап биргән. Аның янәшәсендә башка помидорлар да күп булган. Шуларның берсе, кечкенә, әле кызара да башламаган Яшел помидор булган. Үзе зәгыйфь, көчкә генә сабакта эленеп торган. Җитмәсә түп-түгәрәк тә, шома да булмаган. Битендәге шадраларга бик уңайсызланган. Яшел помидор Кәбестә малаеның Помидор кызына әйткән матур сүзләрен ишетеп торган. Аның да алар белән аралашасы, матур сүзләр ишетәсе килгән. Әмма кызыл Помидор кызы аны исәпкә алмаган. Аның ягына борылып та карамаган.

Эссе көннәрнең берсендә, кызу кояш астында утырып яшелчәләр тәмам әлсерәгәннәр. Сусап  шиңеп төшкәннәр. Үч иткән шикелле, Хуҗа кичтән су сипмәгән. Аның кәҗәсе көтүдән кайтмаган булган. Шул мөртәт кәҗәне эзләп, Хуҗа тәмам хәлдән тайган. Яшелчәләренә су сибәрлек хәле калмаган.

– Эссе, үләм, хәлем калмады, –  дип елый башлаган Помидор кызы. Кәбестә дә нишләргә белмәгән. Аның да эсседән бөтен тәне пешә башлаган. Ерак та түгел, койманың теге ягында гына, тау астында чылтырап, инеш агып яткан. Кәбестә малае көн саен Хуҗаның шуннан үзләренә су алып менеп сипкәнен бик яратып карап тора торган булган. “ Ә нишләп шунда барып коенып килмәскә әле?” – дип уйлаган ул. Үз уен Помидор кызына да әйткән. Аларның сөйләшкәнен Яшел помидор тыңлап торган. Аның да инешкә су коенырга барасы килгән.

– Мин дә барыйм әле, – дигән ул тегеләргә. – Мин дә бик эсселәдем.

 – Йөрмә! –  дигән аңа Помидор кызы. Кәбестә малае Яшел помидорны бик жәлләгән.

 – Әйдә, барса барсын инде, – дигән.

Помидор кызы ботактан сикереп төшкән дә, елгага таба тәгәрәгән. Аның артыннан Кәбестә малае кузгалган. Кыяр-кыймас кына, кире бормасалар ярар иде, дип, Яшел помидор да алар артыннан ияреп киткән.

Елгага бик тиз төшеп җиткәннәр. Помидор кызы килә-килешкә суга чумган. Елганың салкын рәхәт суында йөзә башлаган. Кәбестә малае да килеп җиткән. Суга керү өчен чишенә башлаган. Бер кат күлмәген салган, икенче катын салган, өченче катын салып куйган. Сала да сала, һаман салып бетерә алмый икән. Ул арада әллә каян  кояшны каплап, кара болыт килеп чыккан. Ялт-йолт яшен яшьни, бөтен дөньяны дөбер-шатыр китереп, күк күкри башлаган. Помидор кызы тиз генә судан чыккан да бакчага таба йөгергән. Кәбестә малае әле генә салган күлмәкләрен кабат кия башлаган. Беренчесен кигән, икенчесен, өченчесен кигән… Инде яңгыр сибәли башлаган. Ә ул һаман киенеп бетерә алмый икән.

– Булышыйммы? – дигән тавыш ишеткән ул. Борылып караса, Яшел помидор икән. Ул тиз генә күлмәкләрне җирдән алып, әле берсен, әле икенчесен Кәбестә малаена киертә башлаган. Әмма барыбер киенеп бетә алмаганнар. Котырып яңгыр ява башлаган. Яшел помидор җирдәге күлмәкләрне җыеп алган да: – Киттек! – дип кычкырган. – Хәзер елгада су күбәя. Агып китәчәкбез. Чапканнар үзләренең бакчаларына. Әле ярый, тиз кайтып җиткәннәр. Болар артыннан ук су күтәрелеп, ташу башланган. Помидор кызы инде үз урынына менеп утырган булган. Таудан менгәндә, сөртенеп, иңбашы яньчелгән. Шуңа кара кайгыга баткан. Кәбестә малаена күтәрелеп тә карамаган, бөтенләй күрмәмешкә сабышкан.

Иртәгесен ялтырап кояш чыккан. Яңгыр явып үткәнгә, көн искиткеч матур икән. Бакчадагы яшелчәләр дымга туенып, күкрәкләрен тутырып саф һава сулаганнар. Елмаешып, бер-берсенә карашканнар. Хәлләрен белешкәннәр.  Иртә саен Помидор кызына сәлам юллый торган Кәбестә малае никтер бүген аңа таба борылмаган, Яшел помидорга күз кыскан. Башкалар да Кызыл помидор кызына карамаганнар. Яшел помидорны мактаганнар. Кәбестә малаен ташлап китмәгәне өчен рәхмәт әйткәннәр. Яшел помидор уңайсызланып кызара башлаган. “Ай-яй, нинди матур помидор!” – дигәннәр аңа. “Ай-яй, нинди батыр помидор!” – дигәннәр яшелчәләр. Яшелчәләр төбен йомшартып йөргән Хуҗа да Яшел помидорны күреп сокланган. Кулы белән аны иркәләп сыйпап куйган. Ә Кызыл помидорга карап-карап торган да, яньчелгән, сытылган урыннарын күргәч, өзеп алып кәрзиненә салган.

Фикер алышу өчен сораулар:

1. Үз матурлыгың белән мактанырга ярыймы?
2. “Батырлыкта матурлык” дигәнне син ничек аңлыйсың?     Тагын бер әкият укыгыз: https://mugallimplan.ru/yangalyklar/kurkak-bolan-balasy-3-7-jashlekl-r-chen-kijat-terapijase/

Помидорка и Кочан капусты. 

Сказкотерапия для детей 6-8 лет.

Направление: внешняя и внутренняя красота.

Основная мысль сказки: не бросай друзей в беде. 

В огороде на грядке росли овощи: морковка, свекла-барыня, огурцы-молодцы, лучок-рыжий бочок, чесночок. Герои нашей сказки Помидорка и Кочан Капусты тоже росли на этом огороде. Помидорка была страсть как хороша собой и очень гордилась этим. Тугой и крепкий, словно зеленый шар, Кочан Капусты был пылко влюблен в Помидорку всем своим юношеским сердцем. Каждое утро он ласково приветствовал ее, а перед сном желал спокойной ночи. Горделивая  Помидорка награждала свое воздыхателя лишь легким кивком головы, не более. Неподалеку росли и другие томаты, среди них особенно выделялась зеленая помидорка, почему-то она все еще не краснела в отличие от своих братьев и сестер. Так и звали ее: Зеленка. Она была какой-то неправильной формы, со шрамами и висела на тоненьком стебельке. Зеленка знала о том, что она не гладкая и не круглая, да еще к тому же и не красная, как Помидорка. Куда ей до Помидорки! Скромно висела она на своем тоненьком, почти безжизненном стебельке; ей очень хотелось, чтобы кто-нибудь заметил ее и поприветствовал. Но никто не замечал Зеленку, а Помидорка и вовсе не смотрела в ее сторону.

Однажды Хозяин огорода весь день бегал за своей козой-егозой, устал так, что не полил с вечера грядки. А на другой день к полудню солнце стало печь с такой силой, что овощи на грядке стали вянуть.

– Я умираю от жары, –  заплакала Помидорка. Кочан Капусты не знал, как ей помочь. Ему тоже было очень жарко, даже еще жарче, чем Помидорке, ведь ты же знаешь, мой друг, сколько одежек у капусты! Кочан Капусты знал, что рядом протекает речка, и подумал о том, почему бы им с Помидоркой не спуститься к речке и не искупаться. Предложил он Помидорке пойти на речку вместе с ним, и она согласилась. Позабыла про свою гордость и высокомерие – уж очень ей жарко было, прочь все маски!

– Можно мне с вами пойти, – робко спросила Зеленка, слышавшая разговор Кочана и Помидорки.

– Нечего тебе там делать! – резко ответила ей гордая красавица.

– Да пусть идет, – сказал добрый Кочан Капусты, пожалев Зеленку. – Ведь ей тоже жарко.

Ловко спрыгнула со своей ветки Помидорка и покатилась к речке. Покатился за ней и Кочан Капусты. За ними брела Зеленка, боясь, как бы они не прогнали ее обратно на грядку.

Вот они у речки. Помидорка прыгнула в воду. Как хорошо было плавать в прохладной воде в такой жаркий день! Кочан Капусты стал раздеваться, чтобы, наконец, тоже прыгнуть в воду. Ведь ты же знаешь, мой друг, сколько у него  одежек! Снял он одну одежку, затем вторую, третью, четвертую… Снимал-снимал, а ее еще мноого! Вдруг появилась на небе черная туча, да такая большая! Небо стало метать молнии, загремел гром. Молния ударила в воду, и Помидорка мигом выскочила из воды и побежала к своей грядке. Только пятки у нее и сверкали, скажу тебе, мой друг! Откуда только такая прыть у нее взялась! Забыла она и про своего друга. А Кочан капусты поспешно стал надевать свою одежду. Бедный, он так и не успел поплавать. Только бы успеть дойти до грядки, только бы успеть, думал он, собирая по земле свою одежду. И тут он услышал чей-то робкий голосок.

– Тебе помочь?

Это была Зеленка. Она стала помогать Кочану надевать одну рубашку за другой, но они все равно не успели – ударил дождь.

– Скорее, бежим, сейчас вода в речке начнет прибывать, и нас смоет с берега! – Зеленка взяла Кочана за руку, и они побежали к огороду. Вслед за ними поднималась вода в речке, смывая с берега все, что там было. Кочан капусты и Зеленка прибежали в огород, и каждый забрался на свою грядку.

Тем временем у Помидорки случилось горе: споткнувшись, она помяла свой румяный бок. Прибежала она на свою грядку помятая и уже не такая нарядная, какой была еще утром. Теперь она висела на своей веточке не так гордо, как раньше,  напротив, на нее грустно было смотреть. Не взглянула она на своего друга, которого в спешке бросила одного на берегу.

На следующее утро все овощи проснулись в хорошем расположении духа. Отчего? Мой друг, от дождя! Напившись вдоволь воды, овощи стали еще красивее, еще румянее, сочнее. Листья их расправились и тянулись к солнцу, впитывая в себя солнечный свет, и оттого становились еще зеленее. А под землей их корни становились крепче и разрастались; растения чувствовали себя уверенно, они были полны влагой, а, следовательно, и уверенностью в завтрашнем дне. Вот какое действие оказывает дождь на растения! Вода – это великая сила! А что же было дальше? – спросишь ты меня, мой друг. Вот послушай-ка.

Кочан Капусты и Зеленка стали большими друзьями.  Овощи всем сердцем полюбили Зеленку за то, что не бросила она тогда в беде Кочана Капусты. Каждое утро Кочан ласково приветствовал Зеленку, и она смущенно краснела – вот до чего стеснительна она была! С каждым днем она становилась все краше. Заметил это и Хозяин огорода, пришедший взрыхлить землю на грядке. Он ласково погладил ее рукой, а красную Помидорку он положил в свою корзинку, уж очень помяты были ее бока! Вот и сказке конец! 

Вопросы для беседы по сказке:

1. Нужно ли гордиться своей красотой?
2. Как ты понимаешь выражение “внутренняя красота”?