Мөгаллим язмалары

Тема: “ Алтын көз” ( Катнаш төркем 2-7 яшь). Максат: 1.Туган җиребезгә мәхәббәт, яшелчәче хезмәтенә хөрмәт тәрбияләү; Балаларда җыр – биюләр аша көзге табигатькә карата ярату хисләре тәрбияләү; Балаларның иҗади сәләтләрен, сөйләм телләрен үстерү. Алдан әзерлек: 1) Экскурсияләр: Яздан алып көзгә кадәр. (Басуга, амбарга, МТСка, яланга, паркка). Шигырьләр, җырлар өйрәнелә, рәсемнәр ясала. Бәйрәм буласы зал яфраклар, башаклар белән бизәлә, уртага икмәк, яшелчә, җиләк-җимешләрдән торган өстәл куела. Бәйрәм барышы: Зал төсле яфраклар белән бәйрәмчә бизәлгән. Салмак көй астында алып баручы белән балалар залга узалалар. Алып баручы: Урам буйлап килә   Сөмбелә көлә-көлә,    Яфракларын сибә-сибә       Шаяра, уйный, көлә. “Алтын көз”  залга керә ! (045 Сентябрь трек) җырына бии-бии, җиргә яфраклар коя-коя килеп керә).  Алтын көз: Сары, сары, сап-сары  Агачның яфраклары. Җил исә, ява яфрак- Көзнең матур чаклары. Алтын көз: Хәерле көн балалар. Көттегезме мине? Мин Алтын көз булам. Җирне яфраклар белән каплап салкыннан саклыйм. Сезнең арада кечкенә улларым, кызларым бар икән, миңа яфрак җыешырга булыша алмассызмы? Уен: Яфраклар җыю. (“Карусель” көенә. Алтын көз кәрзинен тотып тора, кечкенәләр җыялар). Алтын көз: Рәхмәт балалар. Сез минем турыда шигырьләр   Тулысынча

Максат. 1.Балаларны ипинең табынга килү тарихы белән таныштыру; 2.Бөртектән ипи ризыклары барлыкка килү юлын аңлату; 3.Игенченең хезмәтен күзаллау. 4.Ипигә сакчыл караш тәрбияләү. Җиһазлау. 1.Презентация «Ипи – табын күрке». 2.Башаклар, бодай бөртекләре, он, камыр. 3.Камыр ризыклары,  рәсемнәре. “Басу” макеты. 5.Практик эш өчен кулланмалар һәм киемнәр. Шөгыль барышы.       Сөмбелә керә. (Кулында кәрзин  Мин – көз әни – Сөмбелә,                         Көзге байлык кулымда,  Чакырам мин һәммәгезне  Шушы бәйрәм түренә. Исәнмесез, хәерле көн, балалар..Мин сезгә күчтәнәч алып килдем. Нәрсә икән ул, уйлап карагыз әле, дусларым? Амбар төбеннән себерелгән, каймак белән тугланган, майда басылган, мичкә тыгып пешерелгән, тәрәзә төбендә суыттылган, – нәрсә ул? Балалар җавабы: Икмәк! Икмәк турында әйтемнәр,мәкалләр беләсезме?(балалар җавабы). Әйдәгез,түгәрәккә басыйк та,бөтенебез кабатлыйк. Ипи барысына да баш. Икмәк- табын кояшы. Күктә кояш, җирдә икмәк — мәңгелек. Яшәү көче — икмәктә. Икмәкнең кадерен бел, игенче хезмәтен хөрмәт ит. Сез ничек уйлыйсыз Икмәкне нәрсәдән пешерәләр? (оннан) Ә онны нәрсәдән ясыйлар? (бөртектән) Ә бөртек каян килә? (басудан) Бөртекләрнең өе нәрсә? (башак) Кәрзинемдә башаклар бар, әйдәгез бөртекләрен карыйбыз. Практик эш. Башакны уып, башактан орлыклар алу. Игенче орлыкларны нишләтә?(балалар җавабы).Игенчегә кем булыша?(балалар җавабы)Сезнең белән агроном турында видиоролик карап алыйк. Сөмбелә: Бөртекнең басуга чәчелешен, тишелешен, үсүен агроном күзәтә. Ул һәрвакыт игенче белән бергә эшли. Әйдәгез без дә агроном булып “орлык чәчү” уенын уйнап алыйк.. Кайсыгыз агроном булырга тели?(Агроном сайлана) Менә бу безнең басулар. (басулар өч размерда скотч белән идәндә билгеләнә) Иң элек агроном  бу басуга нәрсә чәчәр? (Агроном рәсем күрсәтә) Сез бөтенегез дә кукуруз бөртекләре булырсыз! (Сөмбелә өрә)  Сезнең барыгызны да агроном хәзер җиргә чәчә. (Сөмбелә агрономны мактый). Икенче басуга агроном “абый” нәрсә утыртыр микән? Агроном рәсемне карый, балаларга күрсәтә, Сөмбелә өреп барсында борчакка әйләндерә. Ә хәзер сез барыгыз да борчак орлыклары.   Агроном борчак утырта. (Сөмбелә агрономны мактый) Өченче басуга бодай чәчелә. Иң соңгы орлыкны агроном чәчә. Сез хәзер бодай бөртекләре. Агроном, башладык!  Агроном булу сиңа ошадымы? Үскәч, кайсыгызның агроном буласы килә? Тулысынча

Аңлатма язуы.Дәреснең технологик картасы – ФГОСны тормышка ашыруның инновацион инструменты. Ул дәресне оештыруның нигезен тәшкил итә, фәнни тел белән әйткәндә, дәрес конспектының график варианты булып тора. Технологик карта дәреснең һәр этабын зур төгәллек белән планлаштырырга ярдәм итә, чөнки ул этапларның һәрберсе билгеле бер максатка юнәлтелә һәм анда төрле методлар, алымнар куллану карала. Һәр технологик картаның башлам өлеше (шапка) була. Анда предмет, УМК (үрнәк программалар, дәреслек) күрсәтелә. Мин рус мәктәбенең 8 нче татар төркемендә татар әдәбиятын Ф.Ф.Хәсәнова, Г.М. Сафиуллина, М.Я.Гарифуллина, Ә.Н.Сафиуллина авторлыгында чыккан дәреслек белән укытам. Бу дәреслек шул ук авторларның “Рус телендә гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәпләренең татар сыйныфлары өчен татар әдәбиятыннан үрнәк программа”га нигезләнеп төзелгән. Авторлар, үз чиратында, Ф.Х.Җәүһәрованың үрнәк программасына таянганнар. Дәреслеккә бәяләмә (рецензия) биргән практик укытучы буларак, аның бик яхшы сыйфатлы уку әсбабы булуы турында әйтә алам. Бу уку елында шул дәреслеккә нигезләнеп, “Шәриф Камалның “Буранда” хикәясендә ана һәм бала проблемасы” темасы буенча дәрес үткәрелде. Мин шул дәреснең технологик картасын тәкъдим итәм. Дәреснең технологик картасы Предмет: татар әдәбияты Сыйныф: 8 нче татар төркеме УМК: 1. “Рус телендә гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәпләренең  татар сыйныфлары (V-IX сыйныфлар) өчен татар әдәбиятыннан үрнәк программа” (Ф.Х.Җәүһәрова. Казан, 2013); “Рус телендә гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәпләренең татар сыйныфлары өчен татар әдәбиятыннан үрнәк программа” (төзүче авторлары: Ф.Ф.Хәсәнова, Г.М.Сафиуллина, М.Я.Гарифуллина. Казан, “Мәгариф – Вакыт” нәшрияты, 2014 ел). Дәреслек. Татар әдәбияты, 8 нче сыйныф / Ф.Ф.Хәсәнова, Г.М. Сафиуллина, М.Я. Гарифуллина, Ә.Н. Сафиуллина. – Казан: “Мәгариф – Вакыт” нәшрияты, 2015. Ноутбук, проектор, экран, слайдлар, фонохрестоматия, картина репродукциясе. Тулысынча

Тема: Синоним һәм антоним сыйфатлар (татар мәктәпләре өчен 6 нчы сыйныфта татар теленнән ФГОС ка нигезләнгән  ачык  дәрес планы) УМК: Татар теле 6 сыйныф: татар телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы / Р.Г.Хәсәншина- Казан: Татар.кит.нәшр.,2016 ел. Дәреснең тибы: Яңа белемнәрне үзләштерү дәресе. Максат: синоним һәм антоним сыйфатлар һәм аларның сөйләм төзүдә әһәмияте турында төшенчә бирү; яңа сүзләр белән сүзлек запасын арттыру. Планлаштырылган нәтиҗә: Предмет нәтиҗәсе: татар  теленең сүз байлыгы турында база белемнәрен киңәйтү; практик күнегүләр аша синоним һәм антонимнарның сөйләмдә мәгънә төсмерләрен төгәл җиткерү үзенчәлеген төшендерү. Метапредмет нәтиҗәләр: укучыларның сөйләм телен, логик фикерләү сәләтен, ягъни чагыштыру, анализ, үзбәя, үзара бәя мөстәкыйльлекләрен, иҗади активлыкларын үстерүгә ярдәм итү, укучыларның үз фикерләрен тиз һәм төгәл әйтә белүләренә ирешү, телдән һәм язма күнекмәләр белән антоним һәм синоним сыйфатлар турында белемнәрне ныгыту, шулардан чыгып нәтиҗә ясый белүләренә ирешү. Шәхси нәтиҗәләр: Татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру. Танып белү универсаль уку гамәлләре: 1) дәреслек белән эш итә белү;2) текста очраган таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсенә төшенү;3)укытучының сорауларына җавап бирә, тиешле мәгълүматны таба белү;4)предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү;5) уку мәсьәләсен чишүдә нинди информация кирәген мөстәкыйль ачыклау;6) уку мәсьәләсен чишүгә кирәкле булган сүзлекләрне, белешмә материалларны мөстәкыйль таба белү;7)уку барышында анализ (таркату) һәм синтез (берләштерү) гамәлләрен башкара белү;8) фикерләүнең логик чылбырын төзи белү; 9) алынган мәгълүматны таблицалар, схемалар, конспект ярдәмендә күрсәтә белү; Тулысынча

Тема: Кыш. Максат: – Балаларны картинага карап, 4-5 җөмләдән торган хикәя төзеп, мөстәкыль сөйләргә өйрәтүне дәвам итү; – Хәтер сәләтен үстерү; – Балаларда әдәбиятка мәхәббәт тәрбияләү. Методик алымнар: – Бармаклар ярдәмендә, авазларны ныгыту; – Табышмак әйтү; – Тәрәзә янында кыш билгеләрен карау; – Тизәйткеч ярдәмендә телне шомарту; – Кыш рәсемен карау; – Уен “Ак куянкай юына” Эшчәнлек баршы: – Исәнмесез, балалар. Урыннарыбызга утырабыз. Әйдәгез әле балалар, үзебезнең аркаларыбызны, иң башларыбызны урындыкның арткы ягына сөяп утырыйк. Аяклар, кулларыбыз дуслармы безнең? – Әйе, дуслар. – Алайса, дәресебезне башлыйбыз. Балалар, иң беренче телләребезне, куллар, бармакларыбызны шомартып алыйк. Бармаклар ярдәмендә [а] , [ә], [у], [ы], [ү] авазларын бер-бер артлы, чиратлашып кат-кат кабатлыйк. Ә хәзер мин сезгә бер табышмак әйтәм, игътибар белән тыңлагыз: Тәңкә карлар сипкән, Җирне ап-ак иткән. Агачлар ак туннарын кигән? (кыш) – Бик дөрес, балалар. Кыш. Әйдәгез тәрәзә янына якынрак килик, кышны күзәтик әле. Кышның билгеләрен искә төшереп үтик. Балалар, җирне нәрсә каплаган? – Урамда кар уган. – Дөрес, урамда кар яуган. Кар нинди төстә? – Кар- ак төстә. – Шулай. Балалар, мин сезгә кар әзерләп куйдым. Чыннан да, кар ак төстә, тагын нинди кар? – Кар салкын. – Безнең төркемдә, җылыда кар нишли? – Кар эри. – Кар эрегәч, нәрсәгә әйләнә?   Кыш.Дәрес планы

Аңлатма язуы  Программа Түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:  Россия Федерациясенең «Россия Федерациясендә белем бирү турында” гы Законы (Федеральный закон «Об образовании в Российской Федерации» (29.12.2012, № 273-ФЗ); Россия Федерациясенең “Россия Федерациясе халык телләре турында”  гы Законы (Закон РФ “О языках народов Российской Федерации” (25.10.1991, № 1807-1, ред. 12.03.2014); Татарстан Республикасының “Мәгариф турында” гы Законы (Закон Республики Татарстан от 22 июля 2013 года № 68-ЗРТ «Об образовании»); “2014-2020 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча ТР дәүләт программасы” (25.10. 2013, 794 нче карар); Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы боерыклары белән төп гомуми белем бирүнең федераль дәүләт мәгариф стандарты ( төп гомуми белем бирү – № 1897, 17.12.2010 ел). 6. Татар телендә гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәпләре өчен татар теленнән программа (10-11 нче сыйныфлар). Төзүче авторлары: Г.Р.Галиуллина, М.М.Шәкүрова. Казан шәһәре “16 нчы татар-инглиз гимназиясе”нең 2017-2018 нче елга уку планы (педагогик киңәшмәдә расланган-беркетмә №1, 21.08.2017 ел ).        6 нчы сыйныфта татар теленнән белем бирү максатлары: Укучыларның башлангыч мәктәптә фонетик, орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик нигезләреннән алган белемнәрен системалаштыру, катлаулырак формаларда өйрәтүне дәвам итү. Укучыларның иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү, үз фикерләрен дәлилләргә күнектерү. Телнең төп грамматик чараларын сөйләм процессында куллануга ирешү. Татар әдәби тел нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллауга, аларны тиешенчә куллана белергә өйрәтү, сөйләм эшчәнлегенең үзара аралашу чарасы икәнен аңлату. Баланың үзен тәрбияләү, үзе белән идарә итү, үз фикерен яклый алу сәләтен үстерү. Укучының үзаңын үстерү, милләтне, ватанны яратырга өйрәтү, горурлык һәм гражданлык хисләре тәрбияләү. Җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләренә, әхлак нормаларына төшендерү.       Бурычлар:  Исем, фигыль, зат алмашлыкларын табарга өйрәтү, аларның морфологик үзенчәлекләрен һәм җөмләдә кулланылышын аңлату. Сүз төркемнәрен дөрес язу, аларны сөйләмдә дөрес куллана белү күнекмәләрен үстерү. Җөмләдәге үзара бәйләнешкә кергән сүзләрне табарга, сүзтезмәләрне аерырга, алардагы ияртүче һәм иярүче сүзне билгеләп, бәйләүче чараларны күрсәтергә өйрәтү. Әйтү максаты буенча төрле җөмләләрне аера белү, аларны дөрес интонация белән әйтү, алардан соң тиешле тыныш билгеләре кую осталыгы һәм күнекмәләре булдыру. Җөмләнең грамматик нигезен табарга өйрәтү.   6 сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә   һәм камилләштерергә тиешле осталыклар: 6 сыйныф.Татар теле 6 сыйныф.Әдәбият